«Άντε πάρ’ τα εργαλεία, να πα να κάνουμε απόφραξη στης κυρα Κούλας»
Ένας από τους πιο έξυπνους τίτλους στην ιστορία του σινεμά (με υπότιτλο «Το Σκατόμουτρο») και μια ανελέητη επίθεση με gags και ατάκες, η Μεγάλη Απόφραξη είναι το χρυσό ογδοντάλεπτο του Κώστα Τσάκωνα. Ο Sun Τzu των οικιακών επισκευών επιστρέφει με κέφι και απίστευτο κωμικό delivery, σε μια μνημειώδη ταινία για την οποία παραλύω σαν να πρόκειται για Εβραϊκό Σάββατο. Έχω την εντύπωση ότι οι φίλοι μου δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί κάθε φορά τους καλώ σπίτι σαν να έχω ετοιμάσει Jackie Chan μαραθώνιο- και τελικά τους σερβίρω Τσάκωνα, αλλά τι φταίω εγώ αν δεν μπορούν το μεγαλείο της Μεγάλης απόφραξης (φίλε Ηλία το ξέρεις ότι έχω δίκιο). Mεγαλεπήβολο σαν το Star Wars, το φιλμ ξεκινάει με τις εξής φράσεις να περνούν σε μπλε ελεκτρίκ φόντο:
«Τα πρόσωπα και τα γεγονότα της ταινίας είναι φανταστικά. Ευτυχώς δηλαδή γιατί διαφορετικά θα μας είχαν τινάξει στον αέρα. Η ιστορία μας αρχίζει 43 χρόνια μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Θα ρωτήσετε βέβαια τι σχέση έχει ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Θα καταλάβετε άμα δείτε τα βλήματα της ταινίας».
Ακολουθεί ένα κολάζ με σύντομες σκηνές ανικανότητας και καταστροφής- τζαμαρίες να σπάνε, στρώματα να φεύγουν μόνα τους, βαρέλια να πέφτουν από μπαλκόνια πάνω στον Τσάκωνα, σκουριασμένα ψυγεία και γλάστρες να κατακρημνίζονται από σκάλες. Είναι η επαγγελματική κάρτα του μαστρο-Τρύφωνα (Τσάκωνας) και του Bασίλη (πάλι ο Τάσος Κωστής). Ίσως δεν είναι επίσημο sequel, αφού τα ονόματα έχουν αλλάξει (όπως και η σύζυγος του Τσάκωνα, αυτή τη φορά είναι η Ευαγγελία Σαμιωτάκη) αλλά οι ταινίες φαίνεται σαν έχουν γυριστεί την ίδια μέρα αφού μέχρι και οι στολές των πρωταγωνιστών είναι οι ίδιες. Ποιος ξέρει ίσως ο μάστρο-Τρύφωνας της Κλασσικής Περίπτωσης Βλάβης να καταζητείται από μαινόμενες νοικοκυρές και το FBI του έχει δώσει νέα ταυτότητα στα πλαίσια του Προγράμματος Προστασίας Μαστόρων.
Ξεκινάμε με τους δύο τεμπέληδες να κυνηγούν ένα ψεύτικο ποντίκι (με ξεκαρδιστικά ηχητικά εφέ), που πιθανότατα κάποιος από το ισχνό γκρουπ παραγωγής τραβάει με σπάγκο, μέσα στο μαγαζί τους. Ο Τσάκωνας δίνει το έναυσμα της επίθεσης και ο Κωστής του χτυπάει τα δάχτυλο με ένα σωλήνα. Ο εξοργισμένος Τσάκωνας του επιτίθεται: «Βρε βλάκα, το δάχτυλο μου βρε ηλίθιε. Βρε βλάκα, πάνω στο δάχτυλό μου πήγες και έπεσες;». «Αφεντικό δεν το θελα, εσύ μου πες ‘βάρα εδώ’ και βάρεσα. Ότι μου λες κάνω εγώ». «Αν σου λεγα ΦΑΕ ΣΚΑΤΑ θα τρωγες;;». Ποτέ άλλοτε η Σωκρατική μαιευτική μέθοδος δεν χρησιμοποιήθηκε τόσο επιτυχημένα στην ίδια φράση με την λέξη «σκατά».
Αφού γνωρίσουμε την παχύσαρκη σύζυγο του Τρύφωνα, που ενδιαφέρεται μόνο για το φαΐ και σφηνώνει συνεχώς στην πόρτα της κρεβατοκάμαρας, οι δύο μάστορες (ή Masters;) καλούνται να επισκευάσουν μια τηλεόραση. Ντελίριο. Ο Κωστής τρώει όλα τα γλυκά που βρίσκει (ωθώντας το αφεντικό του να του πει «όλο φαΐ και σκατό είσαι»), ο Τσάκωνας διαλύει τα πάντα στο πέρασμά του, σπάζοντας βάζα και τασάκια απλά για να ανοίξει τον χώρο, απειλεί την σπιτονοικοκυρά με αποχώρηση («μη φωνάζεις, μην υψώνεις τη φωνή σου γιατί παίρνω τα εργαλεία μου και αυτό το πράγμα και φεύγω» - το πράγμα είναι ο Κωστής), διαλύει την τηλεόραση μετατρέποντάς την σε κουμπαρά, αντιδρά στην πρόταση του Κωστή να αλλάξουν καν δυο λυχνίες και να την φτιάξουν («Φτιάχτε τη μόνοι σας, εγώ και που ήρθα κορόιδο πιάστηκα, είμαι ουσιαστικά ανύπαρκτος») και πάει για ύπνο αγκαλιά με ένα λούτρινο σκύλο.
Στη συνέχεια, αφού ξεσφηνώσει τη γυναίκα του, επισκευάζει την κεραία ενός συνταξιούχου («Αφού έβλεπες τα ανεμοδαρμένα ύψη, πώς να μην σου κουνηθεί η κεραία», είναι η διάγνωση του Τσάκωνα). Σε αυτή την αποστολή μπορείτε να δείτε έναν ευτυχισμένο Τσάκωνα να χορεύει με ένα ραδιάκι στο αυτί - ίσως η πιο cult σκηνή της…διλογίας, ενώ κατά την απόπειρα επισκευής ο Τάσος Κωστή πέφτει από την ταράτσα και η τηλεόραση τον δείχνει Live - εδώ ακούγεται η γνωστή ατάκα «Βλέπουμε και εκπομπή, Τρεις στον Αέρα δεν είναι;», «Μωρέ τον έναν τον βλέπω, οι άλλοι δύο που είναι;»
Η έννοια «οικογενειακά βάρη» παίρνει στη συνέχεια άλλη έννοια, κυριολεκτική, αφού η Σαμιωτάκη έχει πολύ περισσότερο On screen χρόνο από ότι
η Μπετίνη: Το δούλεμα που τρώει από τον Τσάκωνα για το βάρος της είναι σημαντικότατο κομμάτι της πλοκής (και κάθε φορά που ο σεναριογράφος, βαριέται την βάζει να σφηνώνει στην πόρτα, σαν ένα plot point σεναριακής απόδρασης) και ο Τσάκο δίνει ρέστα (προτείνει να την παραδώσει στους Άγγλους σαν ογκόλιθο και να πάρει σε αντάλλαγμα τα Ελγίνεια) ενώ η βόλτα στην Αθήνα με Τσάκωνα στο μηχανάκι και Σαμιωτάκη στην μπαγκαζιέρα είναι εφάμιλλη (σημασίας) με την γνωστή καταδίωξη του The French Connection.
η Μπετίνη: Το δούλεμα που τρώει από τον Τσάκωνα για το βάρος της είναι σημαντικότατο κομμάτι της πλοκής (και κάθε φορά που ο σεναριογράφος, βαριέται την βάζει να σφηνώνει στην πόρτα, σαν ένα plot point σεναριακής απόδρασης) και ο Τσάκο δίνει ρέστα (προτείνει να την παραδώσει στους Άγγλους σαν ογκόλιθο και να πάρει σε αντάλλαγμα τα Ελγίνεια) ενώ η βόλτα στην Αθήνα με Τσάκωνα στο μηχανάκι και Σαμιωτάκη στην μπαγκαζιέρα είναι εφάμιλλη (σημασίας) με την γνωστή καταδίωξη του The French Connection.
Επιτέλους ήρθε η ώρα για μια από τις σημαντικότερες Τσακωνο-επιχειρήσεις του φιλμ, την αναμενόμενη μεγάλη απόφραξη. Αυτό που κάποιος πεφωτισμένος κριτικός θα αποκαλούσε «κομβική» σκηνή-αλλά αμφιβάλλω ότι ο οποιοσδήποτε πεφωτισμένος θα καταδεχόταν να δει Τσάκωνα. Αυτός χάνει. Η κυρία Κούλα (Φρύνη Αρβανίτη), η «χαβουζιάρα» όπως την αποκαλεί ο Τσακ, που ενεργείται κάθε δύο ώρες, έχει βουλώσει τη λεκάνη της και είναι αναγκαία η αρωγή του αποφρακτικού μηχανήματος. Εκτός από την ακατανόητη ορολογία του μάστορα («άνοιξε απότομα τη βάνα γιατί έχουμε τριπλό, να το ρουφήξει») και τις αναπόφευκτες βρισιές στον Βασίλη, θα ξεχωρίσω δύο σημεία:
-O Τσάκωνας χρησιμοποιεί τη βεντούζα καταβρέχει την κυρά Κούλα με βρωμόνερα, και όταν αυτή δυσανασχετεί της απαντά «δικά σου νερά είναι κυρά Κούλα, σπλάχνα σου, και τα σιχαίνεσαι; εμείς τι να πούμε που δεν είναι δικά μας;».
-Το αποφρακτικό μηχάνημα τραβάει τον.. αποκάτω, που ξεπροβάλλει από τη λεκάνη της Κούλας.
Είναι το σκατόμουτρο του τίτλου, σε μια σουρεαλιστική σεκάνς αντάξια των αδερφών Μαρξ (λέμε τώρα).
Παραβλέπουμε το γεγονός ότι επιτέλους ο μάστορας έκανε μια σωστή δουλειά και περνάμε στην καθαυτό επιχείρηση λαμόγιο, όπου πείθει έναν άσχετο οδηγό πως του έκλεψαν τη μηχανή (η οποία απλά βρίσκεται στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου) και κονομάει 30 χιλιάρικα αεριτζίδικα με το να μην κάνει τίποτα (για την ακρίβεια πέφτει για ύπνο πάνω σε κάτι παλιοσίδερα). «Από αυτούς ζούμε» διευκρινίζει γελώντας (σαν γρατσουνισμένος δίσκος) και όσοι από εσάς είχατε να κάνετε με μαστόρια κάθε είδους θα έχετε πιθανότατα ένα déjà vu.
Καλομαθημένος από το εύκολο κέρδος ο Τρύφωνας βγάζει και πάλι τζάμπα φράγκα φωνάζοντας έναν άλλον κλειδαρά (που χρεώνει περισσότερο) για να κάνει τη δουλειά του. Η έμπνευση είναι του Βασίλη, που για μια και μοναδική φορά δέχεται τα εύσημα του αφεντικού του.
Η επόμενη σκηνή είναι κατά την ταπεινή μου άποψη το Highlight του φιλμ. Ο Bat-μάστορας Τσάκωνας καλείται να επισκευάσει ένα φούρνο. Άσχημη επιλογή χρόνου από πλευράς της νοικοκυράς, αφού ο Τρύφωνας έχει φτάσει στο maximum του εκνευρισμού (και πιθανότατα της μισανθρωπίας), ουρλιάζει τις δύο πολεμικές του κραυγές «σε έχει φάει η περιέργεια» και «μπορείς σε παρακαλώ να βγεις έξω να μη σε έχουμε μέσα στα πόδια μας;» και καταστρέφει όχι μια αλλά τρεις συσκευές ταυτόχρονα: «Μην σε επηρεάζει ο καπνός, απλουστεύθηκε το πράγμα, απλώς αντιστρέφθηκε το κύκλωμα: Λοιπόν, στο ψυγείο μπορείς να πλένεις, άρα το βάζεις στην τουαλέτα, στην κουζίνα μπορείς να βλέπεις τηλεόραση άρα τη βάζεις στην κρεβατοκάμαρα και στο πλυντήριο μπορείς να μαγειρέψεις, μπορείς να φτάσεις και γύρο». Κατανοώ ότι για τους λίγους άτυχους που δεν έχουν δει το φιλμ είναι δύσκολο να φανταστούν για τι ακριβώς κωμικό delivery μιλάμε, μιας και η γρατσουνισμένη φωνή του Τσάκωνα, ο αυτοσχεδιασμός και η αυθεντικές εκρήξεις του αποτελούν γύρω στο 90% του κωμικού δυναμικού κάθε ατάκας. Άλλωστε, φράσεις όπως «άλλο ντάλα, άλλο της παρασκευής το γάλα» δεν μπορεί παρά να έχουν προέλθει από το ανεξάντλητο ρεπερτόριο σοφίας τους Τσάκωνα. 
Καθώς βαδίζουμε προς το τέλος του φιλμ παρεμβάλλονται δύο μικρές σκηνές, μία με έναν καβγά με συνδικαλιστικές αφορμές και το επίσης κλασσικό «ποιος είμαι, ο Ρομπέν των λαμπών;», με έναν παλιμπαιδίζοντα Τσάκωνα που σπάει λάμπες με μια σφεντόνα χαζογελώντας αυτάρεσκα (μέχρι που και ο Βασίλης του χτυπάει την φαλάκρα με το λάστιχό της). Η τελευταία περιπέτεια του dynamic duo έχει να κάνει με ένα «ρολό που έχει μαγκώσει». Και πάλι δεν υπάρχουν καφέδες να τους αναμένουν, οδηγώντας την οικοδέσποινα να στείλει τον άντρα της να τους ετοιμάσει και τον Τσάκωνα να απαντάει με την αναμενόμενη φράση «σιγά μην του πέσει ο κώλος, όλη μέρα κάθεται», όταν ο βοηθός του επισημαίνει ότι δεν είναι σωστό να κουράζουν τον άνθρωπο, τα αποτελέσματα της επισκευής είναι και πάλι καταστροφικά και το φιλμ κλείνει με μια ακόμα ασυνάρτητη σκηνή που καταλήγει σε μπουγέλο.
Θα επαναλάβω πως πρέπει να δείτε ιδίοις όμμασι το φιλμ για να καταλάβετε το trash-appeal που έχει. Όσες ατάκες και να παραθέσουμε το αποτέλεσμα δεν θα είναι το ίδιο. Μπορούμε πχ να σας πούμε ότι ο Τσάκωνας, στην διάρκεια των δύο ταινιών απευθύνει στο βοηθό του τους εξής χαρακτηρισμούς: λέχρο, κουράδα, βουβάλι, γόμαρο, ηλίθιο, ζώο, κουφάλογο, γαιδούρι, κτήνος, μουλάρι, μούλο, βλαμμένο, κριάρι, ρεζίλη, μαλακισμένο, χαμαιλέοντα (;)...αλλά αν δεν ακούσετε τον υποτιμητικό τόνο και την επιθετική βραχνάδα του Τσάκωνα δεν μπορείτε να έχετε ιδέα.
Επίσης, θα επιμείνουμε στην άποψή μας, ακόμα και αν αυτό μας στοιχίσει την κινηματογραφική αξιοπιστία μας: Οι δύο ταινίες που παρουσιάσαμε σήμερα είναι ότι καλύτερο έχει να παρουσιάσει η βιντεοπαραγωγή του 80. Εννοείται πως τις ελάχιστες φορές που η κάμερα κινείται νιώθεις να ξυπνάς από έναν γλυκό λήθαργο και ο ήχος ακούγεται πάνω από έναν διαρκή βόμβο αλλά η Νέο-Ελληνικότητα που αναδύει ο ρεμπέτης-αντάρτης-μάστορας δεν επιτυγχάνεται ακόμα και με το υψηλότερο μπάτζετ ειδικών εφέ. Αν υπάρχει ένας, ένας και μοναδικός προφήτης αυτού που οι Γάλλοι αποκαλούν fou rire, μην ψάξετε πουθενά αλλού…ακολουθήστε το φώς που εκπέμπει η καράφλα-φάρος της Αλεξάνδρειας του Κώστα Τσάκωνα.
www.cine.gr
Αξιολόγηση:
(7.31/10) www.cine.gr
(1.75/5) 90lepta.com
Ηθοποιοί:
Κώστας Τσάκωνας ....Τρύφωνας
Ανθή Γούναρη
Νικόλ Κοκκίνου
Μάκης Κωστίνης
Τάσος Κωστής
Ευαγγελία Σαμιωτάκη
Μάγδα Τσαγγάνη ....Στέλλα
Συντελεστές:
Τάκης Βουγιουκλάκης.... Σκηνοθετης
Αλέκος Δραγώνας..... Σεναριογράφος
| Γιώργος Κριμιζάκης.... Μουσική/μουσική επιμέλεια: | |
| Δημήτρης Λέπουρας.... Μοντάζ: | |
| Ρένα Κρέστα.... Διεύθυνση παραγωγής: | |
| Σωκράτης Μιχαλόπουλος.... Εικονολήπτης | |
| Βαγγέλης Μπαλαφούτης.... Βοηθός σκηνοθέτη: |
Μπέλα Βελέντζα.... Μακιγιάζ
Κώστας Καπλάνης.... Ηχος
Δημήτρης Λέπουρας.... Μιξάζ
Μιχάλης Ελευθερουδάκης.... Καλλιτεχνική διεύθυνση
Μάριος Δαελής...... Φροντιστήριο
Κώστας Κοραής.... Φωτογράφος
Δείτε την Ταινία:
